DIMITRIS SAPRANIDIS-[[HISTORY OF GREEK CARTOON]]..

THIS IS ONE OF THE FEW EXISTED [IN EUROPE]BOOKS ABOUT THE HISTORY OF CARTOON.[[GREEK POLITICAL CARTOON]].YOU CAN FIND IT IN [[POTAMOS.publ..2006]]. Φαίνεται ότι για κάποιο λόγο που δεν τον γνωρίζω ο σύλλογος ελλ.γελοιογραφων πειράχτηκε πάρα πολύ που ο διάσημος συγγραφέας αυτού το βιβλίου έγραψε και για τον δικό μας σύλλογο.Ενω αν οι άνθρωποι αυτοί ήσαν πραγματικά επιτυχημένοι τότε δεν θα τους πείραζε αυτό το γεγονός μα απλά θα το αγνοούσαν.

Μενού Αναζήτηση Ιστορία της ελληνικής γελοιογραφίας – Δημήτρης Σαπρανίδης 0AB0313117C46BE206387DFC7974A2FDΩς «βόες της Εθνικής Τραπέζης» παρουσιάζονται οι ξένοι τραπεζίτες της «Χάμπρο» και των «Σκριπ» στη γελοιογραφία που δημοσιεύθηκε στον «Νέο Αριστοφάνη» το 1893 (από το βιβλίο του Δημήτρη Σαπρανίδη «Ιστορία της ελληνικής γελοιογραφίας», εκδόσεις Ποταμός). Καρπός έρευνας 25 ετών, η Ιστορία του δημοσιογράφου Δημήτρη Σαπρανίδη αποτελεί το πανόραμα της ελληνικής γελοιογραφίας από τις απαρχές της στην αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Πλουτισμένη με περισσότερες από 2000 εικόνες – όλες σχολιασμένες και τεκμηριωμένες, αποθησαυρισμένες από εκατοντάδες έντυπα, μακροβιότατα ή βραχύβια, διάσημα ή λησμονημένα – η παρουσίαση του ακάματου συγγραφέα αποτελεί συνάμα και μια πρωτότυπη μορφή ιστοριογραφίας των Ελλήνων, ένα παιχνίδι εξιστόρησης με σκωπτικό ύφος.168864-big Share this: FacebookEmailΕκτύπωσηTwitterReddit Σχετικά Φωκίων Δημητριάδης (1894 – 1977) 19 Ιουνίου, 2012 σε "ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ" H ιστορία της γελοιογραφίας 1 Δεκεμβρίου, 2011 σε "BINTEAKIA" Λιβαδειά- «Έρχεται» το πρώτο μουσείο γελοιογραφίας 23 Απριλίου, 2010 3 Φεβρουαρίου, 2015Απάντηση « Προηγούμενη Επόμενη » Σχολιάστε Δώστε μου ένα μέρος να κοιτάω Ξεχάστε με στη θάλασσα..... GAIVOTAS Να’ μουν πουλί θαλασσινό να ‘ρχόμουνα όπου είσαι… Choose your languageto translate Πάνω από τις πατημασιές που αφήνουν οι οπλές των αλόγων καθώς οι άνθρωποι έφιπποι καλπάζουν ακολουθώντας τα τύμπανα της παραφροσύνης θα σκορπίζω τις στιγμές μας αγάπη μου σβήνοντας έτσι -αν και με πόνο- τα ίχνη από το μάταιο τούτο σπαραγμό. Για τους μακρινούς απόγονούς μας, όταν από ανάγκη κάποτε θα θελήσουν να μας πάρουν το κατόπι…. μη και ματώσουν σε τούτους τους θρυμματισμένους καιρούς που αγαπηθήκαμε…. Β.Π free counters ΕΦΗ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ efigeo63@gmail.com Blog Stats 1.037.684 hits Στον καθρέφτη του νερού Δυσπιστείς Την ίδια σου την όψη ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ Σήμερα γιορτάζει...cf84cf81ceb9ceb1cebdcf84ceaccf86cf85cebbcebbceb1 ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… http://www.sansimera.gr/ Μπορεί αυτός ο κόσμος να είναι ένα λάθος αλλά οι κερασιές ανθίζουν ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ – SOS 1056 smile1http://www.hamogelo.gr/ Κατά κανόνα, όσο μικρότερη ηλικία έχει το παιδί και όσο στενότερη η σχέση του με αυτόν ή αυτή που το κακοποιεί, τόσο και μεγαλύτερο το ψυχικό του τραύμα. Even the longest journey begins with a single step!! Αγέραστες οι δίνες. Ο κύκλος αγέραστος σαν πνεύμα που περιφέρει τα ρόδια του από γενιά σε γενιά, αφήνοντας σαν χνάρι, το πουκάμισό του φιδιού, να περπατήσει ο απόγονος, να ξεγελάσει το Μινώταυρο και να αγκαλιάσει το φως και σένα!!! WWF wwfhttp://www.wwf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=31&Itemid=65 Συγκεντρώνω τους πόθους μας, έτσι έξω από τους προμαχώνες έχω την πολιτεία μας στην καρδιά και έναν αόρατο στρατό με άρματα και άλογα βάζω στα δικά σου χέρια Αρχείο Αρχείο Επιλέξτε μήνα XAMOΓΕΛΑΣΤΕ shrkAνέκδοτα : http://www.filaki.gr/jokes_index.php http://www.jokes.gr/ http://www.misterfun.gr/ http://www.stationbuffet.co.uk/pps.html Πήγαινε στην παραλία σκύψε στη θάλασσα … ξεκίνα να μετράς τις σταγόνες του νερού.... Τόσο πολύ σ’αγαπώ!!! Γ.ΡΟϊΛΟΣ 1867-1928 Γ.ΡΟϊΛΟΣ 1867-1928 Οι ποιητές (π. 1919) Το DNA του Ποιητή Μίνα Παπανικολάου “Στα βιβλία της ζωής, που δεν γράφτηκαν ακόμα, στο αίμα των Ποιητών που θα ρέει πάντα ταγμένο στην Ουτοπία, στο θάνατο που νικήθηκε από το δάκρυ της αγάπης, στα παλάτια που χτίσαμε, αποκλείοντας τα σκοτάδια, στο Φως, Νυν και Αεί” Κικλήσκω μέγαν, αγνόν, εράσμιον, ηδύν έρωτα, τοξαλκή, πτερόεντα, πυρίδρομον, εύδρομον ορμή, συμπαίζοντα θεοίς ηδέ θνητοίς ανθρώποις, ευπάλαμον, διφνή, πάντων κληίδας έχοντας SYNC BLOGS Subscribe with Bloglines γλάροςΠου ακούμπησες τα λευκά σου φτερά και έγιναν γκρίζα; ρώτησε τον γλάρο μια πεταλούδα. - Πέρασα από την σκέψη ενός πικραμένου... ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ ΤΩΝ ΑΝΩΓΕΙΩΝ Σώπασε… ένα σκυλί αλυχτάει μέσα στη νύχτα.. Σώπασε… ένας κάδος απορριμμάτων λεηλατείται στα μουλωχτά έξω από την πόρτα μας. Σώπασε.... Ένα κλάμα παιδιού σέρνεται στο δρόμο σα φίδι. Σώπασε… Δεν έχω πια λέξεις. Τις σκόρπισα όλες σε μικρές-μικρές φλογίτσες και περιμένω, βουβά να με αγκαλιάσεις απόψε….. ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕR' S TATTOO ΝΕΡΑΪΔΑ ΜΟΥ Kοιτώ τα μάτια σου και ταξιδεύω σε χίλιες παραμυθιένες λίμνες.... μα πάντα μια η νεράϊδα.... ΕΣΥ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ!!!!!!! ''Άς χαρίσουμε στην λογική αλήτικες φτερούγες'' Π.Ελυάρ Kι΄αμα πηδάω κάθε νύχτα από την κορυφή της λύπης μου δεν είναι απο συνήθεια ειναι γιατί η αλήθεια, κύριοι, προϋποθέτει ύψος. Γ.Στίγκας ΤΟ ΦΕΥΓΙΟ ΤΟΥ ΠΕΛΑΡΓΟΥ Μου μοιάζουνε οι πελαργοί σαν την ψυχή του ποιητή που και να θέλει δεν μπορεί στον τόπο του να μένει... το πρώτο μου βραβείο ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΞΙΑΓΑΠΗΤΟΥ BLOGhttp://www.sync.gr/takis012/ Προβολή ιστότοπου με πλήρες Θέμα Blog στο WordPress.com.

face book

http://europeanjournalists.org : journalists stand in solidarity | European Federation of Journalists

#JeSuisCharlie photos, videos and tributes: journalists stand in solidarity...

COUTARELLI DYNASTY

ANTIFA0.JPG

Ο κατάλογος της Παγκόσμιας Εκθεσης Γελοιογραφίας (εκδ. Καστανιώτη, 1975) με εξώφυλλο του Bραζιλιάνου Daniel Azulay

25.04.2015, 19:03 | Ετικέτες: σκίτσα, κόμικς, Χούντα

Συντάκτης:

Γιάννης Κουκουλάς

Μια μεγάλη έκθεση γελοιογραφίας που πραγματοποιήθηκε ένα χρόνο μετά την κατάρρευση της δικτατορίας αποπειράθηκε να παρουσιάσει αντιφασιστικά έργα μιας μεγάλης μερίδας Ελλήνων και ξένων δημιουργών. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Δυστυχώς, τα περισσότερα θα μπορούσαν να έχουν δημιουργηθεί και σήμερα, καθώς ο φασισμός σηκώνει και πάλι κεφάλι.
Την εβδομάδα που πέρασε ξεκίνησε, για να διακοπεί αμέσως μετά, η δίκη της νεοναζιστικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής, με αποφυλακισμένους τους ηγέτες της. Συμπληρώθηκαν επίσης 48 χρόνια από το απριλιανό πραξικόπημα των συνταγματαρχών. Και αυτές ακριβώς τις μέρες επέλεξε μια εφημερίδα, με περισσό θράσος, να μοιράζει ως δώρο στους αναγνώστες της τις ομιλίες του δικτάτορα Γιώργου Παπαδόπουλου σε CD!
Με αφορμή την αθρόα εισροή προσφύγων στη νότια Ευρώπη, οι ακροδεξιοί ξεσπάθωσαν, επιδιδόμενοι σε ρατσιστικά παραληρήματα απανθρωπιάς και μισαλλοδοξίας.
Ο φασισμός σηκώνει κεφάλι και το αυγό του φιδιού δεν επωάζεται πια· έχει γεννηθεί ένα τέρας και ζει ανάμεσά μας. Η παρουσία του δηλητηριάζει κάθε πτυχή της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας.

Georgi Tschalacov (Βουλγαρία) |

Πριν από 40 χρόνια, τα πράγματα φάνταζαν πιο ελπιδοφόρα. Η χούντα είχε μόλις κλείσει τον κύκλο της, τα εγκλήματα της μαύρης επταετίας ήταν ακόμη νωπά, η, έστω και κουτσουρεμένη, δημοκρατία είχε επιστρέψει και έδειχνε πως θα καταφέρει να σταθεί στα πόδια της. Αν και παρέμεναν ακόμα ζωντανές και με σημαντικό βαθμό διείσδυσης στην κοινή γνώμη πολλές από τις εδραιωμένες, μετά από δεκαετίες δεξιών κυβερνήσεων, φασίζουσες αντιλήψεις, το κλίμα ήταν αισιόδοξο.
Το 1975, ακριβώς ένα χρόνο μετά την πτώση της χούντας, μια μεγάλη, παγκόσμια έκθεση που διεξήχθη στην Κηφισιά «υπό την αιγίδα» ή τουλάχιστον υπό την ανοχή (και με τη χρηματοδότηση) της καραμανλικής κυβέρνησης παρουσίασε την άποψη των γελοιογράφων για την κατάσταση που διαμορφωνόταν στην Ελλάδα από μια χιουμοριστική και συνάμα σαρκαστική και προειδοποιητική οπτική.
Η «Παγκόσμιος Εκθεσις Γελοιογραφίας» με τον εύγλωττο τίτλο «Αντιφασισμός» συγκέντρωσε εκατοντάδες καλλιτέχνες από 46 χώρες που με τα σκίτσα τους και, κατά συντριπτική πλειονότητα, χωρίς λόγια σατίρισαν την ελληνική δικτατορία και τις φασιστικές πρακτικές παγκοσμίως, εφιστώντας παράλληλα την προσοχή του κοινού στον κίνδυνο μιας νέας εκτροπής είτε ως τραγωδίας είτε ως ακόμα μεγαλύτερης τραγωδίας.

Michail M. Zlatovski (Ρωσία) |

Η πρωτοβουλία για την έκθεση ανήκε στον αείμνηστο γελοιογράφο Ηλία Σκουλά και τον επίσης γελοιογράφο Κώστα Βλάχο, πρόεδρο, σήμερα, της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων, ενώ το σύνολο των έργων συμπεριελήφθη σε έναν κατάλογο που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Το εντυπωσιακό με μια μεγάλη μερίδα γελοιογραφιών αυτής της έκθεσης, της πρώτης έκθεσης τέτοιου βεληνεκούς που πραγματοποιήθηκε σε ελληνικό έδαφος, είναι ότι θα μπορούσαν να δημοσιευτούν ακόμη και σήμερα σε πολλές εφημερίδες και να σχολιάσουν σατιρικά και καυστικά τη δράση της Ακροδεξιάς και των νεοναζιστών καθώς και τις διακηρυγμένες ή μη επιδιώξεις τους για ανατροπή του πολιτεύματος.
Με την έκθεση αυτή αποδείχθηκε και η δυναμική της ελληνικής γελοιογραφίας που ώς τότε βρισκόταν υπό καταστολή, με αρκετές εξαιρέσεις όμως, ιδιαίτερα όταν το χιούμορ δεν γινόταν αντιληπτό από τους λογοκριτές.

Milan Zec (Γιουγκοσλαβία) |

Ο Δημήτρης Σαπρανίδης στο βιβλίο του για την Ιστορία της Ελληνικής Γελοιογραφίας τονίζει για τον Ελληνα γελοιογράφο κατά την περίοδο της επταετίας ότι «υπήρξε ενεργητικά υπάκουος έως και αδρανής, εφόσον η πραγματική εικόνα της εξουσίας, με την κωμικότητά της, ακύρωνε κάθε άλλη απομυθοποιητική διαδικασία.
Το γεγονός αυτό, όπως και οι γελοιογραφικοί υπαινιγμοί που “διέλαθαν” της λογοκρισίας, ήταν, επομένως, μέσα στα “καθήκοντά” των γελοιογράφων, αφού αυτοί είχαν μάθει να ψιθυρίζουν τη γλώσσα των συμβόλων πολύ πριν προλάβουν να την αποκωδικοποιήσουν οι λογοκριτές τους».
Ο τότε υφυπουργός Προεδρίας της κυβέρνησης και πρώην δημοσιογράφος, αυτοεξόριστος στο Λονδίνο κατά τη διάρκεια της χούντας, Τάκης Λαμπρίας, προλογίζοντας τον τόμο αυτόν σημείωνε: «Θα μπορούσε να λεχθεί ότι από όλες τις λειτουργίες της δημοσιογραφίας, η γελοιογραφία είναι από τη φύση της η πιο θωρακισμένη απέναντι των δικτατοριών. Η λέξη “αλεξίδουλη” θα την χαρακτήριζε σωστά – αν βέβαια υπήρχε στο γλωσσικό μας οπλοστάσιο.
Πράγματι, ακόμη και όταν όλοι οι άλλοι δημοσιογράφοι αναγκάζονται να υποταχθούν στην προληπτική ή την (ακόμη φοβερότερη) κατασταλτική λογοκρισία, οι γελοιογράφοι βρίσκουν τον τρόπο ν’ ανοίξουν έστω μια χαραμάδα στα σκοτάδια. Κι από την χαραμάδα αυτή χύνουν το φως το ιλαρόν. Την “αλεξιδουλεία” της γελοιογραφίας τη νιώσαμε όλοι οι Ελληνες -μέσα και έξω από την Ελλάδα- κατά τη ζοφερή επταετία.
Οι ζηλωτές του ολοκληρωτισμού και εφαρμοστές του αστυνομικού κράτους ταπείνωναν τον λαό ακόμη και με την έλλειψη της σοβαρότητάς τους. Την άμεση και θερμή εκδίκηση του λαού εξέφραζαν στις δύσκολες εκείνες ώρες οι Ελληνες γελοιογράφοι. Κι αντιμετώπιζαν κινδύνους που ήσαν τόσο σοβαροί όσο πιο “αστεία” ήσαν τα έργα τους».

Σπύρος Ορνεράκης |

Δεν ήταν, όμως, μόνο οι Ελληνες γελοιογράφοι που αντιστάθηκαν στη χούντα με τα έργα τους και το χιούμορ τους. Σε όλο τον κόσμο δημοσιεύονταν σκίτσα και γελοιογραφίες που ενημέρωναν για την κατάσταση στην Ελλάδα, τον αυταρχισμό, την αντιδημοκρατική συμπεριφορά, τις εκτοπίσεις αντιφρονούντων.
«Το θέμα όμως έχει και μιαν άλλη, εξίσου σπουδαία διάσταση: τη διεθνή. Ελεύθεροι αλλ’ εξίσου αγωνιώντες οι μη Ελληνες γελοιογράφοι βοήθησαν -συχνά με αποτελεσματικότητα χιλιάδων μεγαλέξεων- να συνειδητοποιήσει η κοινή γνώμη την απλή αλήθεια της εποχής μας: ότι η δημοκρατία, οι ανθρώπινες αξίες, οι πολιτικές ελευθερίες είναι σήμερα έννοιες αδιαίρετες στην υδρόγειο και όταν τραυματίζονται ή στραγγαλίζονται σε μια περιοχή πάσχουν και υποφέρουν σε διεθνή έκταση.
»Θα ήταν βέβαια υπεραισιόδοξη η προσδοκία ότι το γελοίο σκοτώνει. Εις πείσμα εκατοντάδων, χιλιάδων καλλιτεχνών του μολυβιού και της πένας, δικτάτορες εξακολουθούν να υπάρχουν στον κόσμο μας και να διαπράττουν τις ίδιες απανθρωπίες και τις ίδιες γελοιότητες.
Καταπιεστικά καθεστώτα και ολοκληρωτικά κράτη διατηρούν την ισχύ τους, παρ’ όλο ότι από τις ρωγμές τους ακούγεται πού και πού η κραυγή απογνώσεως ή το γέλιο των απλών ανθρώπων. Αν όμως αληθεύει αυτό που έχει πει ο Μιγκουέλ Ουναμούνο -“εκείνο που πάνω από όλα μισούν οι φασίστες είναι η ευφυΐα”- τότε οι γελοιογράφοι εξακολουθούντας να εργάζονται απτόητοι, επιτελούν μια σπουδαία αποστολή: διευρύνουν επικίνδυνα για τους οποιουσδήποτε εχθρούς των λαϊκών ελευθεριών το χάσμα μεταξύ βίας και ευφυΐας» συμπλήρωνε ο Τάκης Λαμπρίας.

Μέντης Μποσταντζόγλου (Μποστ) |

Οι Ελληνες γελοιογράφοι που πήραν μέρος σ’ αυτή την έκθεση ήταν οι Αρχέλαος, Κώστας Βλάχος, Γιώργος Γκέιβελλης, Παναγιώτης Γκιόκας, Φωκίων Δημητριάδης, Λάζαρος Ζήκος, Αντώνης Καλαμάρας, Φαίδων Καλογήρου, Αντώνης Κυριακούλης, Κυρ, Αλέξης Κυριτσόπουλος, Γιάννης Λογοθέτης, Νίκος Λυμπερόπουλος, Νίκος Μαρουλάκης, Βασίλης Μητρόπουλος, Κώστας Μητρόπουλος, Μποστ, Σπύρος Ορνεράκης, Παπαδάτος, Βαγγέλης Παυλίδης, Σταμάτης Πολενάκης, Δημήτρης Σαπρανίδης, Ηλίας Σκουλάς, Στράτος Στασινός, Πάνος Φλώρος και Βασίλης Χριστοδούλου και μαζί τους συμμετείχαν και 337 ξένοι συνάδελφοί τους.
Η Ελένη Βλάχου, εκδότρια της «Καθημερινής» μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, προλογίζοντας την έκθεση έγραφε: «Και ο πιο φανατικός εχθρός ενός πολιτικού ποτέ δεν θα μπορέσει να βρει τις λέξεις για ν’ αποδώσει τα συναισθήματα που ένας γελοιογράφος μπορεί να κλείσει μέσα σ’ ένα σκίτσο. Και μπορούμε να πούμε, χωρίς δισταγμό, κοιτάζοντας απλώς τις γελοιογραφίες που δημοσιεύονται στον Τύπο μιας χώρας, πως μπορούμε μ’ αυτές να μετρήσουμε ακριβώς το ποσοστό της Ελευθερίας του Τύπου, επομένως και της Δημοκρατίας που απολαμβάνει η χώρα αυτή.
Σχεδόν πάντα η διάθεση του γελοιογράφου είναι οργισμένη και βίαιη και ποτέ δεν εγκαταλείπει ένα θέμα προτού εξαντληθεί· επιμένει ξανά και ξανά, σκοπεύοντας τους ίδιους στόχους, χρησιμοποιώντας όλων των ειδών τις υπερβολές για να τραβήξει την προσοχή του αναγνώστη. Από όλους τους δημοσιογράφους που δουλεύουν στον ελεύθερο Τύπο, αυτός είναι ο πιο ελεύθερος και πάντα ο λόγος του είναι για δικό του λογαριασμό, ποτέ για λογαριασμό της εφημερίδας».

Κώστας Βλάχος |

Το σίγουρο είναι ότι αυτή η εμβληματική έκθεση του 1975 με τα πολύ ποιοτικά έργα που παρουσιάστηκαν και τις πάρα πολλές διεθνείς συμμετοχές συνέβαλε στην ενδυνάμωση της αντιφασιστικής συνείδησης και δράσης σε μια εποχή που οι οδυνηρές μνήμες από τη χούντα ήταν ακόμα ζωντανές. Σήμερα, η πλειονότητα των πολιτικών γελοιογράφων εξακολουθούν σθεναρά να δίνουν τη μάχη κατά του φασισμού και των νοσταλγών του Χίτλερ.
Η επιβίωση, όμως, των επονείδιστων απόψεων και πρακτικών του ναζισμού αποδεικνύει ότι μαζί με τη γελοιογραφική σάτιρα, τη λοιδορία, το χιούμορ, το ξεφτίλισμα των μισανθρώπων χρειάζονται ακόμη πιο δυναμικές πρωτοβουλίες.

Κώστας Μητρόπουλος |

comics@efsyn.gr

Illustrators GR

σαπρανίδης-στεφανάκης

Αφιέρωμα στην ελληνική πολιτική γελοιογραφία

Παρασκευή, 21 Μάιος 2010 20:22 | Συντάχθηκε απο τον/την Μάνος Στεφανάκης |

Ελληνική πολιτική γελοιογραφία

Η ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΑ υπήρξε πάντα εικονοκλαστική, ανατρεπτική, βαθιά πολιτική. Στην Ευρώπη εξελίσσεται παράλληλα -και εν πολλοίς εξ αιτίας αυτού- με τις τεχνικές βελτιώσεις της χαλκογραφίας, την εξάπλωση της λιθογραφίας ή της φωτοτσιγκογραφίας η οποία περνά το 1890 στον ημερήσιο Τύπο. Μ’ άλλα λόγια η γελοιογραφία, όπως τη γνωρίζουμε και τη χαιρόμαστε σήμερα, θεσμοποιείται στην εποχή της τεχνικής αναπαραγωγής της εικόνας και συνδέεται άμεσα με την εξάπλωση αυτού του «δημοκρατικού αγαθού». Στην Ελλάδα ακολουθεί τη μοίρα των λοιπών τεχνών της εικόνας στηριζόμενη σε δάνεια φώτα, εισαγωγές -ο Πηγαδιώτης, εκδότης του γελοιογραφικού «Νέου Αριστοφάνη» (1871) έστελνε τα σκίτσα του στην Μπολώνια για να λιθογραφηθούν από τον πολύ Αουγκούστο Γκρόσσι- και ασκείται είτε από εμπειρικούς χαράκτες, είτε από σπουδασμένους στην Εσπερία δημιουργούς όπως είναι ο Θέμος Άννινος εκδότης του «Ασμοδαίου» (1875-85), έντυπο που αργότερα θα εξελιχθεί στην πολιτική εφημερίδα «Άστυ» και θα ζήσει παράλληλα με τον «Ρωμηό» του Γ. Σουρή (1883-1918).
Στη Γαλλία ήδη από το 1860 ο Ντωμιέ θα ξεκαθαρίσει τις σχέσεις γελοιογραφίας, εικονογράφησης και ζωγραφικής, ενώ το δημοφιλέστατο γελοιογραφικό - σατιρικό περιοδικό Punch κυκλοφορεί συγχρόνως στο Λονδίνο, το Μόναχο και την Κοπεγχάγη. Η Ευρώπη των αποικιοκρατικών αυτοκρατοριών της βιομηχανικής επανάστασης, των κοινωνικών συγκρούσεων και των εθνικών πολέμων, διχάζεται από αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα, αλλά ενώνεται μέσα απ’ το γέλιο.
Θα ονόμαζα πρώτη γελοιογραφία του νεοελληνικού κράτους μια ζωγραφιά που φιλοτέχνησαν ο Δημήτριος Ζωγράφος και ο στρατηγός Μακρυγιάννης και τη συμπεριέλαβαν στην εικονογραφία του Αγώνα.
Πρόκειται για τον Αντιβασιλέα Άρμανσπεργκ ο οποίος αφαιρεί από την κόρη - Ελλάδα την καρδιά της. Το ύφος είναι άκρως σατιρικό, η εικόνα αλληγορική και το αποτέλεσμα δραματικά γελοιογραφικό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Μακρυγιάννης κατέστρεψε το έργο γιατί φοβήθηκε την εκδίκηση του Άρμανσπεργκ.
Στην Κέρκυρα η γελοιογραφία νομιμοποιείται μόλις το 1843 με το σατιρικό ιταλόφωνο περιοδικό «Il Sacco d’ Essopo». Ο Αθανάσιος Ιατρίδης (1799-1866) στα λιθογραφικά του σχέδια συνδυάζει το κοινωνιολογικό και το σατιρικό στοιχείο. Σε μια μελανογραφία του εικονίζεται μια γυναίκα που οι χωροφύλακες του Όθωνα την τιμωρούν βάζοντας κάτω απ’ τη φούστα της μια γάτα. Η λεζάντα είναι ενδεικτική: «Συνταγματική Εφαρμογή του Νόμου ευδοκία Όθωνος». Τη σκυτάλη αναλαμβάνει ο Στέφανος Ξένος (1821-1893), ζάπλουτος ομογενής, φανατικός αντιοθωνιστής. Eπίσης, είναι εκείνος ο οποίος μεταφέρει την αισθητική του Punch στην Αθήνα. Ως εκδότης του «Βρεταννικού Αστέρος» από το 1860 ως το 1863, επηρεάζει από το Λονδίνο τις πολιτικές και αισθητικές αντιλήψεις στην Ελλάδα αφού δημοσιεύσει εξαιρετικές ξυλογραφίες και γελοιογραφίες κλασικίζουσας -αλλά πολύ αιχμηρής- αντίληψης.
Ο «Β. Α.» επανεκδόθηκε το 1891 στην Αθήνα απ’ τον ίδιο τον Στέφανο Ξένο, συγγραφέα του μυθιστορήματος «Η Ηρωίς της Ελληνικής Επαναστάσεως». Τις πρώτες λαϊκές γελοιογραφίες σε ξυλοτυπία τις έχουμε από το 1849 με το περιοδικό «Τράκα - Τρούκα». Η μεταφορά της εικόνας από το ξύλο στον χαλκό σήμανε μια ολόκληρη αισθητική κοσμογονία. Την «Τράκα - Τρούκα» εξέδιδε ο Νικόλαος Μπίλλερ με ξυλογραφίες αγνώστων. Ο Μπίλλερ πρέπει να δημοσίευσε γελοιογραφίες (του) στο περιοδικό «Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ» (1867-76) που εξέδιδε ο Γ.Φ. Βουργέντης. Στο περιοδικό «Μη Χάνεσαι» του Βλάση Γαβριηλίδη (1880) και στην «Ακρόπολί» του (1883) εντοπίζουμε σκίτσα του μεγάλου Δημήτρη Γαλάνη. Το 1886 ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης ζωγραφίζεται έγχρωμα ως γάιδαρος στον «Νέο Αριστοφάνη» σε σχέδιο του Π. Πηγαδιώτη και λιθογραφική εκτέλεση του Γκρόσσι.
Γενικά η ακμή της ελληνικής γελοιογραφίας εντοπίζεται στην τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα και προσωποποιείται μέσα από την εργασία των Θέμου Άννινου, Δημήτρη Γαλάνη και του δημοσιογράφου Βλάση Γαβριηλίδη. Ο Γαλάνης το 1895, μόλις 16 ετών, έπαιρνε μισθό από την «Ακρόπολι» για τις γελοιογραφίες του. Το 1899 βραβεύεται από την παριζιάνικη εφημερίδα «Le Journal» για σκίτσο του με θέμα τον Κατακλυσμό του Νώε. Tο 1900-2 σπουδάζει στην Ecole des Beaux Arts του Παρισιού και εγκαινιάζει τη μεγάλη καριέρα του ως ζωγράφος και χαράκτης. Θα συνεργαστεί με τα περιοδικά Frou-Frou, Le Sourire, L’ Assiette au Beurre, Simplicissimus κ.ά. Ο Θεμιστοκλής (Θέμος) Άννινος (1843-1916) με την κομψότητα της γραμμής του και την πληρότητα της σχεδίου του είναι αναμφίβολα ο πατέρας της ελληνικής γελοιογραφίας. Μετά απ’ αυτόν, τη σκυτάλη θα πάρουν οι Κωνσταντινουπολίτες Γκέιβελης, Φώκος Δημητριάδης και Μποστ. Αλλ’ αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Βιβλιογραφία

Δημ. Σαπρανίδη: Ιστορία της Πολιτικής Γελοιογραφίας στην Ελλάδα. Eκδ. Παπαζήση - Κοραή 1975.
Θ. Βελλιανίτη - Π. Νιρβάνα: Θέμος Άννινος, εκδ. Ελευθερουδάκη Αθήνα 1994
Μάνου Στεφανίδη: Θέμος Άννινος
Επετηρίς Ηλειακών Μελετών,
Επιμελητής: Κωνσταντίνος Ηλιόπουλος, Αθήνα 1985.

H ΠΟΛΙΤΙΚΗ Γελοιογραφία, αφού έκανε την εμφάνισή της στην Ευρώπη το 1830, κατόρθωσε σε σύντομο χρονικό διάστημα να διαμορφώσει τη θέση και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της στο καλλιτεχνικό στερέωμα. Παράλληλα, πραγματοποιούσε την πολιτικοκοινωνική επανάστασή της με άξιους εκφραστές, όπως τον Ντωμιέ, στη συνέχεια τον Φιλιπόν, και ακολούθως τους Φοραίν, Βιλέτ και Καραντ’ Ας, με αποτέλεσμα το Παρίσι να χαρακτηριστεί «Ομφαλός της Παγκόσμιας Γελοιογραφίας» ανδρώνοντας γενιές γελοιογράφων και δημιουργώντας Σχολή στο είδος. Όπως πολλές νέες επαναστατικές ιδέες και τρόποι έκφρασης, που ήταν συνυφασμένοι με το γενικότερο πνεύμα φιλελευθερισμού που επικρατούσε την εποχή εκείνη, έτσι και η Πολιτική Γελοιογραφία -που υποστήριζε την ελευθερία στην έντυπη έκφραση, δηλαδή την ελευθεροτυπία- μεταλαμπαδεύτηκε από την Ευρώπη στην τότε πρόσφατα απελευθερωμένη Ελλάδα μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού. Έχοντας μεγάλη απήχηση στον ελληνικό λαό -δεδομένου ότι στον Έλληνα ανέκαθεν άρεσε η σάτιρα και το σκώμμα- η Πολιτική Γελοιογραφία διέδιδε άμεσα τα μηνύματά της «μπολιάζοντας» στον κοινό νου τη νέα ταξική συνείδηση που δεν ήταν φάση χονδροειδούς και χονδροκομμένου χωρατού, για να φτάσει τελικά στην έκφραση του λεπτού αστείου, που έχει μείνει γνωστό και ως «αττικόν μέθυ» ή «αττικόν άλας». Η Πολιτική Γελοιογραφία έχει ήδη συμπληρώσει 160 χρόνια δημιουργικής παρουσίας στην Ελλάδα δημιουργώντας τη δική της σχολή στο είδος και αποκτώντας ένα διαρκώς ανανεούμενο με νέα ταλέντα φυτώριο γελοιογράφων.

Η Πολιτική Γελοιογραφία στην Ελλάδα, παρά την τεράστια απήχησή της ως έκφραση, μόλις στο τέλος του 20ού αιώνα, αρχίζει να αναγνωρίζεται από το ευρύ κοινό για την καλλιτεχνική, την πνευματική και γενικότερα την πολιτιστική της αξία. Προς τα τέλη του αιώνα, είχαν προηγηθεί πολυτελείς εκδόσεις - λευκώματα για τη ζωή και το έργο ορισμένων Ελλήνων γελοιογράφων που αφήσαν εποχή, όπως π.χ. ο Φώκος Δημητριάδης, ο Πολενάκης, ο Κουμετάκης και ο Μποστ.

Ο Μακρυγιάννης...

Ως κοινωνικό φαινόμενο, η Πολιτική Γελοιογραφία γνώρισε την εξέλιξη και την αποδοχή. Ο λόγος πολύ απλός? οι ανάγκες που σπαργάνωσαν τη Γελοιογραφία -αυτό το «ευέλικτο υβρίδιο που γέννησε η διασταύρωση της εικόνας με τη σάτιρα»- δεν ήταν άλλες, από αυτές που ωθούν τον άνθρωπο να βλέπει τα πράγματα όχι όπως είναι, αλλά όπως θα ήθελε να είναι. Ο οραματισμός μιας ανθρώπινης κοινωνίας ευνομούμενης και τέλεια οργανωμένης, όπου τα πάντα λειτουργούν για το συμφέρον του όλου. Αυτή είναι η αρχή και το τέλος της Γελοιογραφίας. Ο σκοπός για τον οποίο δημιουργήθηκε και τον οποίο υπηρετεί με όπλα της το χιούμορ, τον σαρκασμό και το -τόσο δημοφιλές στην Ελλάδα- σκώμμα. Όπλα που αποβλέπουν στην πρόκληση του γέλιου, που θα ηχήσει τρανταχτό και χωρις ίχνος ευμένειας, σε όλο τον κοινωνικό περίγυρο, ταλανίζοντας με τον απόηχό του τον κρινόμενο. Μια λειτουργία που στόχο της έχει τη διόρθωση και μέσω αυτής, την κοινωνική επανένταξη του ατόμου.
Και όπως καθετί ανθρώπινο, έτσι και η κοινωνία, όσο εξελίσσεται και τελειοποιείται, τόσο πιο απαιτητική γίνεται από τα μέλη της. Ο άνθρωπος - κοινωνός ανθρώπων οφείλει να είναι ευέλικτος και να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες και καταστάσεις, στις οποίες η κοινωνία τον εντάσσει ή τον κατευθύνει. Διαφορετικά, θα δεχτεί την κριτική των συνανθρώπων του, η οποία, ανεξαρτήτως κινήτρων, εκπορεύεται από την ανάγκη επαναφοράς στην τάξη, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλότητα στις κοινωνικές εξελίξεις. Το γέλιο είναι μια λειτουργία άσκησης κοινωνικής κριτικής, που αποσκοπεί να εκφοβίσει ταπεινώνοντας. Στην «προκλητικότητα» του ατόμου ή κάποιου επιμέρους συνόλου, που δεν «συμμορφώνεται προς τας υποδείξεις» και παρουσιάζει ελαττώματα, απαντά με προκλητικότητα. Όπως πολύ εύστοχα παρατηρεί ο Γάλλος φιλόσοφος Ανρί Μπεργκσόν στη μελέτη του για το γέλιο, «το γέλιο τιμωρεί ορισμένα ελαττώματα, όπως περίπου η αρρώστια τιμωρεί ορισμένες υπερβολές».

Ως χρήσιμη κριτική λειτουργία, το γέλιο πετυχαίνει τον σκοπό του μόνο όταν είναι αποφορτισμένο από το αίσθημα της συμπάθειας και της καλοσύνης. Το άτομο που γίνεται το αντικείμενό του, καλείται ευθύς να πάρει συγκεκριμένη θέση σχετικά με το επίμαχο σημείο στην προσωπικότητα ή τη συμπεριφορά του, που προκάλεσε το γέλιο. Στην προσπάθειά του αυτή θα οδηγηθεί στο περίφημο «γνώθι σ’ αυτόν» κι αν έχει τα ψυχικά αποθέματα μπορεί να φτάσει και στην αντίπερα όχθη, αυτή του αυτοσαρκασμού, προκειμένου να διασκεδάσει την όποια αμφιβολία ή παρεξήγηση δημιουργήθηκε περί το άτομό του. Βασική βέβαια προϋπόθεση αποτελεί το γεγονός, το γέλιο που προκλήθηκε να ήταν πράξη στοχασμού. Μόνο τότε θα ελαχιστοποιούνταν οι πιθανότητες το γέλιο να δημιουργεί τη δυσφορία της επίπληξης σε άτομα που δεν θα έπρεπε να την υποστούν. Όμως το γέλιο -στη γνήσια μορφή του- είναι κάτι αυθόρμητο. Αποτελεί εσωτερικό μηχανισμό του ανθρώπου και ίδιο χαρακτηριστικό του, διαφοροποιώντας τον από τα ζώα. Το γέλιο είναι μια εσωτερική ορμή του ανθρώπου και μάλιστα, τόσο δυνατή, ώστε να γίνει συνήθεια που χαρακτηρίζει την κοινωνική ζωή.
Ως τέτοια συνήθεια, το γέλιο καλλιεργείται, όσο η κοινωνία εξελίσσεται και αποτελεί στάθμη του πνευματικού επιπέδου των ανθρώπων που την αποτελούν. Κατά την εξέλιξη αυτή, δημιουργούνται τρόποι και μέθοδοι πρόκλησης του γέλιου, όπως τα ανέκδοτα, οι θεατρικοί διάλογοι της κωμωδίας, τα σκωπτικά τραγούδια, ο σατιρικός λόγος κ.λπ. Σε αυτά τα είδη καλλιτεχνικής έκφρασης, που χαρακτηρίζονται από τεχνικές πρόκλησης του γέλιου, ήρθε να προστεθεί η γελοιογραφία, που, όπως ήδη αναφέρθηκε, συνδυάζει την εικόνα με τη σάτιρα. Η γελοιογραφία είναι αναμφισβήτητα μια μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης, η οποία στην πιο εκλεπτυσμένη και αριστοτεχνικά δοσμένη μορφή της αγγίζει τα όρια της τέχνης, και ως τέτοια θα την προσεγγίσουμε στη μελέτη αυτή.

Η Γραφή του Γελοίου

Πριν γίνει λόγος για οτιδήποτε άλλο σχετικό με την Ελληνική Πολιτική Γελοιογραφία, πρέπει να αναλύσουμε την εξεταζόμενη έννοια ως προς τη λεκτική της ετυμολογία, η οποία μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί σαν πυξίδα προσανατολισμού στις μετέπειτα εννοιολογικές αναζητήσεις μας. Η λέξη Γελοιογραφία αποτελεί συνδυασμό των λέξεων γελοίος και γραφή. Γελοιογραφία, λοιπόν, είναι η γραφή του γελοίου. Όταν λέμε γραφή, εννοούμε όλους τους κανόνες και τις τεχνικές, αλλά κυρίως την τέχνη που πηγάζει από το ταλέντο τού να κωδικοποιεί και να καταγράφει κανείς με τρόπο δημιουργικό τα μηνύματα που αντλεί από τη φύση, τα οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση σχετίζονται με την έννοια του γελοίου.
Η γελοιογραφία, εστιάζοντας στο στοιχείο εκείνο που κάνει το άτομο να φαίνεται γελοίο ή που το «απογυμνώνει» φανερώνοντας το γελοίο της προσωπικότητάς του, αποτελεί στην ουσία της έναν τρόπο παραγωγής κωμικού αποτελέσματος, όπως είναι για παράδειγμα η γελωτοποιία, η μεταμφίεση, η παρωδία και η διακωμώδηση. Οι δύο τελευταίες μάλιστα, όπως και η γελοιογραφία, είναι διαδικασίες υποβιβασμού, που χρησιμοποιούν τον μηχανισμό της κωμικής απόλαυσης, διαφέροντας όμως στον τρόπο. Η μεν παρωδία και η διακωμώδηση πετυχαίνουν τον υποβιβασμό είτε καταστρέφοντας την ενότητα στη νοητή εικόνα (image) που έχουμε σχηματίσει για κάποιους ανθρώπους ή που οι ίδιοι μας επιβάλανε, είτε αντικαθιστώντας ανώτερα προσόντα με κατώτερα. Στη γελοιογραφία, όπως έχει ήδη αναφερθεί, ο υποβιβασμός πραγματοποιείται είτε με την έμφαση σε ένα στοιχείο, το οποίο είναι κωμικό καθ’ εαυτό, αλλά δεν είναι εμφανές στο σύνολο της εικόνας, είτε με την αδίστακτη θα λέγαμε μεγαλοποίηση ενός άλλου, το οποίο δεν είναι στην ουσία του κωμικό, αλλά γίνεται.

Το κωμικό γεννά το γέλιο μέσα σε ένα περιβάλλον συγκινησιακής αδιαφορίας και το γέλιο, με τη σειρά του, πολλαπλασιάζεται μέσα στο περιβάλλον αυτό. Συνοψίζοντας, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι γελοιογραφία είναι μια διαδικασία υποβιβασμού, που καταγράφει το γελοίο, δίνοντας έμφαση σε ένα κωμικό χαρακτηριστικό ή μεγαλοποιώντας κάποιο το οποίο δεν είναι κωμικό καθ’ εαυτό, αλλά μετατρέπεται σε τέτοιο κάτω από το γελοιογραφικό πρίσμα. Η γελοιογραφία ντύνεται κατάσαρκα το κωμικό, επιδεικνύοντάς το σε κάθε ευκαιρία, με στόχο την πρόκληση του γέλιου. Κι αν σάρκα της γελοιογραφίας είναι το κωμικό, το χιούμορ? είναι η ψυχή της, η ουσία με την οποία επιτυγχάνεται ο σαρκασμός. Το χιούμορ δίνει πνοή στη γελοιογραφία, αποτελώντας τον καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή διάδοσή της. Δανειζόμενοι τα λόγια του σπουδαίου ψυχολόγου Σίγκμουντ Φρόιντ, το χιούμορ που αναβλύζει από τη γελοιογραφία «επιδρά σχεδόν όπως ένα γεγονός παγκοσμίου σημασίας. Περνάει από τον ένα στον άλλον, όπως η είδηση μιας μεγάλης νίκης»².

Ελληνική Γελοιογραφία

Στην προσπάθειά μας να περιγράψουμε και να ορίσουμε, κατά κάποιον τρόπο, την έννοια της Γελοιογραφίας, την αναλύσαμε ετυμολογικά και καταπιαστήκαμε με έννοιες που εμπεριέχονται σε αυτήν ή σχετίζονται με αυτήν, όπως την έννοια της γραφής του γελοίου, του κωμικού, του χιούμορ. Οι αναφορές αυτές έπρεπε να γίνουν προκειμένου να εμβαθύνουμε σε πιο εξειδικευμένα πεδία της γελοιογραφίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η υπό μελέτη έννοια δεν είναι γενικά η Γελοιογραφία, αλλά η Ελληνική Πολιτική Γελοιογραφία. Με τον όρο ελληνική, συγκεκριμενοποιούμε την ευρύτερη έννοια του όρου γελοιογραφία, καθορίζοντας το πεδίο μελέτης μας. Μας απασχολεί δηλαδή η εγχώρια παραγωγή πολιτικών γελοιογραφιών³ και οι δημιουργοί τους, όπως επίσης και τα έντυπα στα οποία δημοσιεύτηκαν αυτές οι πολιτικές γελοιογραφίες. Ήδη έχουμε κάνει ένα πολύ σημαντικό βήμα στο πεδίο αυτό, αφιερώνοντας ένα ολόκληρο κεφάλαιο στην πρώτη ελληνική πολιτική γελοιογραφία και το περιβάλλον στο οποίο γεννήθηκε⁴.
Ένας ακόμη όρος που προσδιορίζει το είδος της γελοιογραφίας που μελετούμε είναι αυτός της πολιτικής. Με τον όρο Πολιτική Γελοιογραφία εννοούμε τη γελοιογραφία που έχει ως αντικείμενό της την εμφατική ή μεγαλοποιημένη παρουσίαση στους πολίτες -αναγνώστες εφημερίδων-, κωμικών στοιχείων που χαρακτηρίζουν τις πράξεις ή τις προσωπικότητες των πολιτικών προσώπων. Από το στόχαστρο της Πολιτικής Γελοιογραφίας δεν ξεφεύγουν βέβαια και έννοιες όπως αυτή της πολιτικής ζωής ή της ίδιας της πολιτικής, όπου καυτηριάζεται ο τρόπος με τον οποίο βιώνουν οι άνθρωποι την πολιτική ως εξέλιξη, πρακτική και κυρίως ως τρόπο ζωής. Η Πολιτική Γελοιογραφία αποτελεί έναν ιδιαίτερο τρόπο σχολιασμού της πολιτικής, ιδιαιτέρως προσφιλή σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, ότι οι αναγνώστες των εφημερίδων μετά την ανάγνωση του κεντρικού τίτλου σπεύδουν να ενημερωθούν για την πολιτική επικαιρότητα -και όχι μόνο- μέσα από το μοναδιαίο γελοιογραφικό καρέ.
Η Πολιτική Γελοιογραφία αποτελεί γελοιογραφικό είδος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την ενασχόληση μαζί της άσκοπο σχολαστικισμό. Τουναντίον, η Πολιτική Γελοιογραφία περικλείει την ουσία της γελοιογραφίας, μιας και επιτελεί τον σκοπό της -που δεν είναι άλλος, από τη σάτιρα όσων κατέχουν εξουσία- έχοντας ως στόχο των σκωπτικών βολών της την «αφρόκρεμα» των εξουσιαστών? τους ανθρώπους που κατέχουν την πολιτική εξουσία της χώρας. Αν αναλογιστούμε δε, την άμεση -και αμφίδρομη πολλές φορές- σχέση που έχει η πολιτική με έννοιες όπως η θρησκεία, ο πολιτισμός, η παιδεία, η εθνική άμυνα, ο αθλητισμός κ.λπ., γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το πεδίο χιουμοριστικών βολών της Πολιτικής Γελοιογραφίας είναι ιδιαιτέρως ευρύ. Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφέρουμε το σχόλιο του κ. Γήση Παπαγεωργίου, που αναφέρει⁵: «Όταν συγκέντρωσα το υλικό γι’ αυτό το ανθολόγιο, έπιασα να μετρήσω το χαρτί που χρειαζότανε για να βγει βιβλίο. Στις 2.568 έφτασα κι οι μισοί ’μέναν απ’ έξω. Μάζεψε από ’δω, μάζεψε από ’κει, μείνανε 2.567. Έτσι είπα να βγάλω τις πολιτικές... κατέβηκα στις 23 σελίδες. Και τώρα τι κάνουμε;»

Ον πολιτικό χαρακτηρίζει τον άνθρωπο ο Αριστοτέλης, αφού κύριο μέλημά του, για την ομαλή του διαβίωση, είναι η δημιουργία συνόλων, κοινωνικών ομάδων, εθνών ολόκληρων μέσα στα οποία ζει έχοντας δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αργότερα, πολλοί φιλόσοφοι μελετώντας τον άνθρωπο, στο πλαίσιο των στοιχείων που τον διακρίνουν από τα υπόλοιπα ζώα και χαρακτηρίζουν την οντότητά του, θα τον ορίσουν ως το ζώο που ξέρει να γελά. Ο Μπεργκσόν θα πάει ακόμη πιο πέρα, χαρακτηρίζοντάς τον ως το ζώο που προκαλεί το γέλιο. Από τα παραπάνω φιλοσοφικά συμπεράσματα και μόνο, μπορούμε εύκολα να οδηγηθούμε στο ακόλουθο πόρισμα. Η Πολιτική Γελοιογραφία -ακόμη κι όταν δε φτάνει τα όρια της τέχνης- είναι αδιαμφισβήτητο, ότι ικανοποιεί, ως μορφή έκφρασης, βαθύτερες ανάγκες του ανθρώπου και συγκεκριμένα, την εσωτερική ανάγκη του για εξωτερίκευση μέσω της εμπλοκής στα πολιτικά πράγματα -έστω και ως απλός σχολιαστής- και την έμφυτη ορμή και διάθεση, που έχει να γελάσει ή να προκαλέσει το γέλιο. Για τους λόγους αυτούς και μόνο, η Πολιτική Γελοιογραφία μπορεί να θεωρηθεί ως μια καλλιτεχνική έκφραση ιδιαίτερης σημασίας και ξεχωριστής προσφοράς στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα του τόπου.

Η ουσία της Ελληνικής Πολιτικής Γελοιογραφίας

Από το πρώτο κιόλας γελοιογραφικό σπάραγμα που αποπειράθηκε να εκθέσει το πρόσωπο του δυνάστη Άρμανσπεργκ ως το οποιοδήποτε politically correct γελοιογραφικό καρεδάκι που περιμένει υπομονετικά την αυριανή του έκδοση μαζί με τα πρωτοσέλιδα νέα της Χ εφημερίδας, η ουσία της πολιτικής γελοιογραφίας παραμένει η ίδια. Βρίσκεται στην απόπειρά της να ασκήσει κριτική στην κάθε είδους και μορφής εξουσία, προσπαθώντας παράλληλα να αποκαταστήσει τη λαβωμένη και ενίοτε σκλαβωμένη δημοκρατική συνείδηση του πολίτη. Οπτικοποιεί τα πολιτικά ήθη, εστιάζει στα πολιτικά λάθη, σκάνδαλα, παρατράγουδα, σατιρίζει τα πολιτικά πρόσωπα. Η σάτιρα αυτή βέβαια κυμαίνεται από καυστικά πικρόχολη ως ένα απλό «χάιδεμα στα αυτιά». Και στις δύο περιπτώσεις, η επιτυχία της κρίνεται από την αποδοχή που θα έχει από τον λαό και την αντίστοιχη ανταπόκριση από την εξουσία. Ο τρόπος με τον οποίο θα περάσει το μήνυμά της και η ουσία βέβαια του μηνύματος αυτού, αφού γνωρίσουν τη μαζική λαϊκή αποδοχή και την ακόλουθη ανταπόκριση «εκ των άνω», καθιστούν την πολιτική γελοιογραφία ένα ευφυές κάτοπτρο της πολιτικής επικαιρότητας και των πρωταγωνιστών της. Το ευτράπελο είναι ότι ενώ σε δικτατορικά καθεστώτα η πολιτική γελοιογραφία επικηρύσσεται, στα δημοκρατικά πολλές φορές επιζητείται από τους ίδιους τους γελοιογραφηθέντες, δηλαδή τους πολιτικούς. Γιατί αν δούμε τη γελοιογραφία από μια άλλη άποψη, θα παρατηρήσουμε ότι κηρύσσει αυτομάτως το πρόσωπο που γελοιογραφεί σε πρωταγωνιστή των πολιτικών επικαίρων, πράγμα που επιζητεί -κατά ένα διεστραμμένο λόγο- διακαώς ή πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτικών. Το φαινόμενο αυτό και η επαναλαμβανόμενη πρακτική του από γελοιογράφους που ευνοούν μια τέτοια σχέση με την εξουσία, καταλύει τον χαρακτηρισμό της γελοιογραφίας ως διαδικασίας υποβιβασμού και της προσδίδει τον χαρακτήρα διαδικασίας εξύψωσης.

Aπό πλευράς τεχνοτροπίας, οι περισσότεροι Έλληνες γελοιογράφοι είναι επηρεασμένοι από τη Γαλλική Σχολή, που ζητά εκλεπτυσμένο εικαστικό, τόσο ανάλαφρο ώστε να αναδεικνύεται ο όγκος και η δύναμη του καυστικού σχολίου. H δύναμη της ελληνικής πολιτικής γελοιογραφίας βρίσκεται στην ατάκα. Aπό πλευράς τεχνικής, η γελοιογραφία κάνει χρήση απλών γραμμών και καθαρών περιγραμμάτων ορίζοντας παράλληλα με το εμφανές, κι αυτό που δεν προσδιορίζεται αρχικώς, αλλά κρύβει την κωμική ουσία των πραγμάτων. Θα δανειστούμε τους προσδιορισμούς και τις περιγραφές του Πέτρου Mαρτινίδη⁶ σχετικά με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την ανάδειξη του κωμικού στοιχείου στα εικονογραφήματα⁷, τα οποία συγγενεύουν με τη γελοιογραφία. Aυτές οι μέθοδοι είναι η συγκεκριμενοποίηση του αφηρημένου και η σύμφυση οπτικού -ρηματικού. Mε τη μεν πρώτη, οι απροσδιόριστες μεταφορές του λόγου γίνονται με την εικόνα της γελοιογραφίας χυμώδεις κυριολεξίες, με τη δεύτερη δε, η γελοιογραφία παίζει διαρκώς με τη διαλεκτική συγκεκριμένου-αφηρημένου, συγκεκριμενοποιώντας (με αφαιρέσεις!) το αφηρημένο.

Η σοβαρή πλευρά μιας «αστείας» τέχνης

Λίγο πριν την κατακλείδα αυτής της μελέτης, θα συνοψίσουμε όσα ειπώθηκαν στα προηγούμενα κεφάλαια με σκοπό να τα χρησιμοποιήσουμε ως επιχειρήματα που θα δώσουν απάντηση στο τελευταίο κρίσιμο ερώτημα. Αποτελεί η πολιτική γελοιογραφία, -αυτό το σχετικά νέο είδος καλλιτεχνικής έκφρασης- ένα είδος τέχνης;
Μέχρι στιγμής, λοιπόν, έχουμε προσδιορίσει ως γενέθλια περίοδο της ελληνικής πολιτικής γελοιογραφίας αυτήν μεταξύ των ετών 1836-1839, όπου οι Παναγιώτης και Δημήτριος Ζωγράφος κατόπιν υποδείξεως του στρατηγού Μακρυγιάννη φιλοτεχνούν την περίφημη πλέον Αλήθεια ενώ, ήδη από τις αρχές του 1830 ο Ντωμιέ, στην Ευρώπη, προσδιορίζει με το ταλέντο του τις αρχές και τους κανόνες της γελοιογραφίας.

Η δημιουργία αυτής της νέας καλλιτεχνικής έκφρασης, την οποία εξασκούν άνθρωποι πολυδιάστατοι, με ταλέντο να συνδυάζουν την οπτική και τη ρηματική σάτιρα, που οι ίδιοι δημιουργούν βασιζόμενοι συνήθως στην επικαιρότητα, αποτελεί πραγματική επανάσταση στον χώρο της εικόνας. Μια επανάσταση, θα λέγαμε, που ξεκινάει από την πολεμική που ασκεί εκείνη την περίοδο η φωτογραφία, με την εισαγωγή της στους κόλπους της ζωγραφικής, όπως για παράδειγμα στη νατουραλιστική απόδοση τοπίων και στα πορτραίτα. Η ζωγραφική απαντά με την αφαίρεση και τον μοντερνισμό, ενώ από μέσα της ξεπηδά η γελοιογραφία περιχαρακώνοντας με το καθαρό και συνάμα υπερβολικό σκίτσο της, αλλά και τον συνδυασμό του σατιρικού λόγου, τη θέση της τόσο από τη ζωγραφική, όσο και από τη φωτογραφία.
Ως μέθοδος οπτικοποίησης, η γελοιογραφία γνωρίζει δυναμική εξέλιξη. Αυτό οφείλεται στη μοναδικότητα που τη χαρακτηρίζει να καταγράφει το γελοίο, αποκωδικοποιώντας το κωμικό με σκοπό την πρόκληση του γέλιου. Όταν η φωτογραφία καταγράφει και απαθανατίζει την απόλυτη στιγμή της μορφής, η γελοιογραφία την απαθανατίζει σαν μια παλμική κίνηση, που βρίσκεται σε κωμική ακαμψία. Η δε πολιτική γελοιογραφία αποκτά χαρακτήρα κοινωνικού φαινομένου. Γίνεται η φωνή που θα οπτικοποιήσει τους φόβους και τις ανησυχίες των πολιτών από τη μια, τα σκάνδαλα και τα πάθη των πολιτικών από την άλλη, καθιστώντας τους πρώτους κριτικούς θεατές στα δρώμενα των δεύτερων.
Η γελοιογραφία με την πάροδο των ετών διαμορφώνει πλήρως τον χαρακτήρα της κάνοντας αισθητή την παρουσία και την προσφορά της.

Η δημιουργική απασχόληση ανθρώπων του πνεύματος και των τεχνών, όπως ο Θέμος Άννινος, ο Δημήτρης Γαλάνης, ο Στέφανος Ξένος κ.ά., με το είδος της πολιτικής γελοιογραφίας αποτελεί λαμπρή απόδειξη της σπουδαίας καλλιτεχνικής της σημασίας και απαντά στο τελικό μας ερώτημα: Ναι, η πολιτική γελοιογραφία μπορεί να ιδωθεί ως τέχνη, όταν πληροί τις προϋποθέσεις αρτιότητας και δεξιοτεχνίας. Τότε αποτελεί μια έντεχνη απεικόνιση που προκαλεί το γέλιο. Βέβαια ποτέ δε θα μπορούσε να φτάσει την Υψηλή Τέχνη, της τραγωδίας για παράδειγμα. Όμως δεν είναι αυτός ο σκοπός. Κάτι τέτοιο, μάλιστα, θα στερούσε από τη γελοιογραφία όλη της τη φρεσκάδα, δεδομένου ότι για να προκληθεί το γέλιο απαιτείται η απουσία οποιασδήποτε μορφής συναισθηματικής φόρτισης. Το κωμικό που περιέχεται στη γελοιογραφία ακροβατεί ανάμεσα στην τέχνη και τη ζωή, γιατί προσπαθώντας να γοητεύσει, όπως η καθαρή τέχνη, προσπαθεί παράλληλα, με τη δύναμη του γέλιου που προκαλεί, να γενικεύσει και να σχολιάσει την επικαιρότητα. Ο Δ. Κακλαμάνος χαρακτηρίζει τη γελοιογραφία ως «το μειδίαμα της τέχνης»⁸.

Παραπομπές

Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και μελετητή Δημήτρη Σαπρανίδη, η λέξη χιούμορ έχει ελληνική καταγωγή, από τη λέξη χυμός -αγγλικά humour, γαλλικά humeur- και λίκνο της ήταν ο χώρος όπου γεννήθηκε η Δημοκρατία και η Κωμωδία. Ο Joseph Addison αναφέρει ότι «Ρίζα της οικογένειας ήταν η Αλήθεια που γέννησε τον Ορθό λόγο. Ο Ορθός λόγος γέννησε το Πνεύμα που διάλεξε για σύζυγο μια πλάγια συγγένισσα. Άκουγε στο όνομα Ευθυμία. Με αυτήν απόκτησε ένα γιο, τον Χιούμερο», σχολιάζοντας γλαφυρά τη συγγένεια του Χιούμορ με την Αλήθεια.
Τα λόγια αυτά έγραψε αναφερόμενος στην έννοια του καινούργιου αστείου και στον τρόπο με τον οποίο αυτό γίνεται αποδεκτό από την κοινωνία. Με παρόμοιο τρόπο, πιστεύω, γίνεται αποδεκτή από τον κόσμο μια επιτυχημένη γελοιογραφία.
Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις όπως του Στέφανου Ξένου, του Δημητρίου Γαλάνη και του Κοσμά Θεοδωρίδη (Togo), που δημιουργούν τις γελοιογραφίες τους στο Λονδίνο, το Παρίσι και την Κωνσταντινούπολη αντίστοιχα, ωστόσο είναι και «πολιτογραφούνται» Έλληνες πολιτικοί γελοιογράφοι.
Ο ισχυρισμός μας σχετικά με την πρώτη ελληνική πολιτική γελοιογραφία (δες σχετικό κεφάλαιο) δεν είναι αυθαίρετος. Βασίστηκε στα γραφόμενα του μελετητή της Ελληνικής Πολιτικής Γελοιογραφίας (έως του έτους 1909), Δημητρίου Σαπρανίδη, του οποίου η μελέτη θεωρείται έγκυρη και μοναδική στο είδος της.
Προλογίζοντας τον τόμο Έλληνες Γελοιογράφοι του 20ού Αιώνα (1901-1999), Εκδόσεις Αστραία, Αθήνα 1999, του οποίου το υλικό και επιμελήθηκε.
Μαρτινίδης Πέτρος, «Κόμικς» Τέχνη και Τεχνικές της Εικονογραφήγησης, Εργοστάσιο Γραφικών Τεχνών ΑΣΕ Α.Ε. β’ έκδοση 1991.
Όπως ο ίδιος βαφτίζει τα κόμικς, σε μια προσπάθεια να αποκτήσουν ελληνική ονομασία.
Κακλαμάνος Δ., Η Γελοιογραφία εν Ελλάδι, το Άστυ, (σελ. 4) Αθήνα 1898.

IANOS

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ >ΟΛΕΣ
Πέμπτη 14.11.2013 / Ώρα 18:00 ΑΘΗΝΑ(ΣΤΑΔΙΟΥ 24) - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ Δημήτρης ΣαπρανίδηςBandiera... Russa, Εκδόσεις ΚαστανιώτηΠίσω > Αποστολή >
More Sharing ServicesShare
Οι Εκδόσεις Καστανιώτη και ο IANOS παρουσιάζουν το βιβλίο Bandiera... Russa του Δημήτρη Σαπρανίδη.Θα μιλήσουν: Λιάνα Κανέλλη, δημοσιογράφος, βουλευτής ΚΚΕΣεραφείμ Φυντανίδης, δημοσιογράφος Θα προβληθεί το σύντομο ντοκουμέντο από την αφήγηση του παλιού αγωνιστή Νώντα Σαρανταένα. Η θεία Κάλλη είχε το άρωμα της άγιας γυναικείας φύσης. Απ’ την παλέτα του Βορρά είχαν χρωματιστεί τα μάτια της με πράσινο προς το θαλασσί, πάνω σ’ ένα λευκόξανθο αφράτο φόντο. Δεκάξι χρόνων ήρθε προσφυγοπούλα από τη μακρινή Ρωσία, λίγα χρόνια μετά την Επανάσταση. Ο σύντροφός της χάθηκε αργότερα, ενώ ήταν παράνομος στη διάρκεια της Κατοχής. Εκείνη πέρασε στην Αντίσταση, προκαλώντας δολιοφθορές, κυνηγώντας δωσίλογους και ταγματασφαλίτες, έναν παπά που βίαζε ανήλικα κορίτσια, κάποιον χαφιέ που ’βγαζε το παιδί του στο κλαρί, και πολλούς άλλους που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή. Τότε η πρώιμη εφηβεία μου είχε χτυπήσει ανεπιτυχώς το μεθοριακό φυλάκιο της ώριμης ηλικίας. Η Αθήνα και ο Πειραιάς πάλευαν να επιβιώσουν από την πείνα και τους βομβαρδισμούς. Η θεία πάλευε ανάμεσα στην εγκράτεια και την ερωτική υπέρβαση και, ιδεολογικά, ανάμεσα στον Στάλιν και τον Τρότσκι. Εγώ όμως πάλευα σε πιο θολά νερά: στη φαντασία μου, ανάμεσα στα σκέλη της, όπως εκείνη τη βραδιά. Καθόλου δεν με φόβιζε η αρχή, όσο με τρόμαζε η συνέχειά της. Μια επανάσταση τυφλή κι απελπισμένη. Εκείνη η άνοιξη με έβρισκε άοπλο και ανέτοιμο απέναντι στα μυστικά μηνύματά της.Ο Δημήτρης Σαπρανίδης σπούδασε Καλές Τέχνες στην ΑΣΚΤ. Εργάστηκε στις περισσότερες δημοσιογραφικές ειδικότητες των εφημερίδων Το Βήμα και Τα Νέα (1955-1973), και προϊστάμενος ελεύθερου ρεπορτάζ στον Ριζοσπάστη (1975) και στη Μεσημβρινή (1980). Ήταν διευθυντής του περιοδικού Συλλογή (εκδόσεις Παπαχρυσάνθου, 1973), αρχισυντάκτης του περιοδικού Αντί (1974), διευθυντής στη Ραδιοτηλεόραση (1994-1997) και διευθυντής Εκδόσεων της ΕΡΤ απ’ όπου συνταξιοδοτήθηκε το 1998. Διετέλεσε κατά περιόδους αρχισυντάκτης δελτίων ειδήσεων της τηλεόρασης και υπεύθυνος ρεπορτάζ.Κατά τη Δικτατορία, το 1967, διεγράφη από την Ένωση Συντακτών και καταδικάστηκε σε ενός έτους φυλάκιση. Το 1971, σε έκθεση ζωγραφικής του στην Αθήνα, παρουσίασε σαράντα αντιδικτατορικά πόστερ, από τα οποία κυκλοφόρησαν παράνομα το Bus Only και το Χρονοδιάγραμμα, αλλά μετά τρεις μέρες η έκθεση έκλεισε βιαίως.Ήταν δημιουργός και υπεύθυνος της εκπομπής «Μονόλογοι» (1976) και του πρώτου δίωρου teletext «Τηλέγραφος» (1985) στην τηλεόραση της ΕΡΤ-1 . Επίσης στο Β΄ Πρόγραμμα Ραδιοφωνίας της ΕΡΤ έκανε την πρώτη τρίωρη ζωντανή εκπομπή «Κάθε μέρα παντού» (1982).Από τις εκδόσεις Παπαζήση εξέδωσε το 1974 έναν τόμο με την εισαγωγή στην Πολιτική γελοιογραφία στην Ελλάδα: Από τα πρώτα βήματά της στην αρχαία Ελλάδα, ενώ το 2001 από τις εκδόσεις «Ποταμός» τον πρώτο τόμο της αναλυτικής Ιστορίας της ελληνικής γελοιογραφίας (από την αρχαιότητα ως το 1967) και το 2006 τον δεύτερο τόμο (από τη δικτατορία της 21ης Απριλίου ως τις μέρες μας). Το δίτομο αυτό έργο βραβεύτηκε το 2007 από το Ίδρυμα Προαγωγής Δημοσιογραφίας Αθανασίου Βασ. Μπότση και με το ειδικό βραβείο στη μνήμη του Απόστολου Μαγγανάρη.Προηγούμενα βιβλία του: Χρονικό του 1961: Όπως το είδαν οι γελοιογράφοι όλου του κόσμου (εκδόσεις Φέξη, 1961), Γέλια και δάκρυα στο εδώλιο [από τα καθημερινά ευθυμογραφήματα του «24ώρου της Θέμιδας» που δημοσίευαν τα Νέα επί δέκα χρόνια (1963)], Αρχίδαμε, Go Home! [σάτιρα των κλασικών χρόνων στην αρχαία Αθήνα, (εκδόσεις Εξάντας, 1979)], Καλημέρα, Αντρέα. Γεια σου, Κώστα... (εκδόσεις Χριστόπουλος, 1996) και το ιστορικό ημερολόγιο του αντιναυάρχου Γεωργίου Σαχτούρη567 ημέρες στο Αιγαίο [από τον ναυτικό αγώνα του ’21 (εκδόσεις Βεργίνα, 1997)]. e-mail: saprdim69@gmail.com

fragments from history of greek cartoon

THIS BOOK COVERS SOME FRAGMENTA OF THE BOOK=[[HISTORY OF GREEK CARTOON FROM PREHISTORY TO OUR DAYS]]

2 VOLUMES

1]2000

2]2006

PUBLISHER=[[POTAMOS]] PUBLISHING HOUSE

WWW.POTAMOS.COM.GR

Illustrators GR

Σάββατο, 22 Απριλίου 2017

Κυριακή, 17 Απριλίου 2011

Athens, Museum of Cycladic art
THE LAST GRAND TOUR

The exhibition will bring together for the first time work by many of the internationally renowned artists who have lived and worked in Greece during the 20th century. From the elegiac meditations of British artists John Craxton and Ben Nicholson in the 1950s whose paintings and drawings respond to the landscape, to the painterly approach of Brice Marden whose series of works on marble from 1981 appear like fragments of ancient structures transformed into abstract painting, the exhibition will include a variety of response to the country. Fino al 10/10/2011
http://undo.net/cgi/april 2011

Τετάρτη, 15 Δεκεμβρίου 2010

tomek

POLISH
CARTOONIST
IN GREECE=
www.tomekthings.blogspot.com
www.tomek.com

Δευτέρα, 18 Οκτωβρίου 2010

CHRISTOPH DELVALLE. www.dessin-humour.com

A VERY IMPORTANT french CARTOONIST.LIKE SOME OTHER OF HIS COLLEAQUES(LOUP,SABATIER ect.)HE IS ALSO A JAZZMAN PLAYNG ELECTRONIC PIANO INSTRUMENT WITH HIS JAZZ BAND GROUP.
HE WORKs TO THE LOCAL PRESS OF BORDEAUX(Were he lives)AS A POLITICAL AND SOCIAL CARTOONIST AND COMICS CREATOR.
ALSO HE IS THE ADMINISTRATOR OF THE FAMUS WEBSITE www.dessin-HumouR.com.
-PERSONALY I WAS VERY LUCKY,BECAUSE HE DEDECATES ME (For 2 years..from 2008-2010)
a very good DEDICATION TO HIS SITE.THIS WAS A GREAT HONOR TO ME.
DELVALE LIVED IN GREECE FOR A FEW YEARS.HE SPEAKS VERY GOOD GREEK.

KORKY PAUL WWW.WINNIE-THE-WITCH.COM

www.korkypaul.com
Biography 200 words
KORKY PAUL BIOGRAPHY:
Korky Paul was born in 1951 in Zimbabwe in to a family of seven children.
He enjoyed a wild and privileged childhood in the African bush veldt - and
read a lot of American comic books.

He studied Fine Art at Durban Art School, South Africa and started work
as a 'drawer' in an advertising agency in Cape Town, London and Los Angeles.

He fled to Europe and washed up on the shores of Greece where he met a
mad Scot, James Watt, working for a Greek publisher who commissioned him
to illustrate a series of books teaching English.

He then went to study Film Animation under Jules Engel at CalArts,
California. He returned to Europe to work in advertising and as freelance
illustrator.

He met Ron Heapy at Oxford University Press who commissioned 'Winnie the
Witch' and won the Children's Book Award.
Korky has illustrated many other successful books for Oxford, Penguin and
Random House including several anthologies of poems edited by John Foster
and Michael Rosen.

He has sold more than 3 million books world wide in over 20 languages.
Other awards include European Multi Media Award for the CD-Rom based
on ‘The Fish Who Could Wish’, The Prix Octogenes, The Sheffield Book Award,
The Critici in Erba Prize Bologna,
Crayon de porcelaine at the St Just Salon international de la Humour
and short listed three times for The Kate Greenaway Award.

Known only to himself as the 'World's Greatest Portrait Artist',
Korky regularly holds drawing workshops at libraries, schools and
museums to promote and encourage his passion for drawing.
He is a patron of The Art Room, Pegasus Theatre and Reading Quest.

Korky has two children Zoë, studying Sculpture at
Camberwell Art School, London and Oska at high school.

Korky works and lives in Oxford with his wife, the artist
Susan Moxley.

He now lives in Oxford, with his wife and two children,
but every summer they live it up in Greece.

Visit Winnie on:
www.winnie-the-witch.com

HE COLABORATING WITH THE GREEK PUPLISHING HOUSE=((MELANI)).

I MET HIM AT 2008 IN THE 27 th CARTOON FESTIVAL IS ST JUST LE MARTEL FRANCE.
WHERE THEY HAD A DEDICATION TO HIS CREATIONS.

VLADIMIR RADIBRATOVIC

www.nashcrta.blogspot.com

YUGOSLAVIAN ORIGIN CARTOONING MAKER AND MAGAZINES ILLUSTRATOR.WORKING WITH DIGITAL AND TRADITIONAL TECNIQUES.HI INSPIRED FROM THE GREAT TRADITION OF CARTOONISTS AND ANIMATED DESINS OF HIS COUNTRY.
I MET HIM IN 2008 TO ONE OF THE MEETINGS OF FORMER GROUP OF GREEK ILLUSTRATORS IN ATHENS.

VITALI GORBAN

www.illustrators.gr.blogspot.com

CARTOONIST AND MAGAZINES ILLUSTRATOR FROM UKRAINE.STAYNG IN GREECE THE VERY LAST YEARS.HE IS ALSO A DIGITAL ILLUSTRATION DESIGNER.

SVETLIV VASILEEV

WWW.SVETLIN.GR
A WORLD FAMUS ILLUSTRATOR FROM BULGARIA.HE ILLUSTRATES MANY WORLD BEST SELERS OF CHILDRENS LITTERARURE.HE INSPIRING HIS STYLE FROM MANY ARTISTIC STYLES FROM THE WORLD HISTORY OF ART.HE EARN MANY INTERNATIONAL PRIZES.
I MAKE HIS KNOWLEDGE AT 2008 DURING THE MEETINGS OF THE FEDERATION OF GREEK ILLUSTRATORS IN ATHENS.
HE HAS THE BAD FORTUNE TO LIVE IN ATHENS THE LAST 10 YEARS WITH HIS WIFE AND CHILD.

ATHENA MOSS

A GREEK-GERMAN ILLUSTRATRES.
STAYNG IN GREECE-ATHENS THE LAST 30 YEARS.
MAKES ILUSRATIONS TO THE GYNAIKA MAGAZINE
AND TO MANY OTHER BOOKS AND REVIEWS

TSIBENDA NGANDU MBES

NIGERIAN ORIGIN AMATER CARTOONISTS LIVING IN SALONICA.HE PARTICIPATED IN MANY CARTOON FESTIVALS TRANSWORLD.I MET HIM IN 2OO7 TO THE COFIX COMICS CAFE IN SALONICA.

DIMITRIS SAPRANIDIS-[[HISTORY OF GREEK CARTOON]]..

face book

22.2.24

Εμαζεψαμε όλους τους προβληματικούς στον σύλλογο μας

19.7.12

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Η θρυλική αντιχουντική αφίσα BUS ONLY του Δημήτρη Σαπρανίδη

#JeSuisCharlie photos, videos and tributes: journalists stand in solidarity...

ANTIFA0.JPG

Illustrators GR

[ Χωρίς θέμα ]

Αφιέρωμα στην ελληνική πολιτική γελοιογραφία

Illustrators GR

ξένοι εικονογράφοι στήν ελλάδα-FOREIGN ILLUSTRATORS IN GREECE

Σάββατο, 22 Απριλίου 2017

Κυριακή, 17 Απριλίου 2011

Τετάρτη, 15 Δεκεμβρίου 2010

tomek

Δευτέρα, 18 Οκτωβρίου 2010

CHRISTOPH DELVALLE. www.dessin-humour.com

KORKY PAUL WWW.WINNIE-THE-WITCH.COM

VLADIMIR RADIBRATOVIC

VITALI GORBAN

SVETLIV VASILEEV

ATHENA MOSS

TSIBENDA NGANDU MBES

Συνολικές προβολές σελίδας

Translate

Πληροφορίες

Αρχειοθήκη ιστολογίου