Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά τις γελοιογραφίες που δημοσιεύτηκαν κατά την χρονική περίοδο 1950 – 1974 σε τέσσερις μεγάλες σε κυκλοφορία πολιτικές εφημερίδες της μετεμφυλιακής Ελλάδας (Τα Νέα, Η Μεσημβρινή, Η Αυγή και Η Ελεύθερη Ελλάδα), οι οποίες έδειξαν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη στα χιουμοριστικά σκίτσα (σημ. από τα τέσσερα έντυπα συγκεντρώθηκαν 5334 γελοιογραφίες), τα οποία μεταβίβαζαν με άμεσο τρόπο όλα όσα συνέβαιναν στο χώρο της πολιτικής αλλά και της κοινωνίας γενικότερα. Η επιλογή του θέματος φανερώνει και την θεωρητική της αφετηρία. Την αποδοχή δηλαδή της κριτικής ως κύριο συστατικό της πολιτικής γελοιογραφίας. Οι γελοιογράφοι με την άρθρωση μιας “πειστικής” πολιτικής κριτικής προσπαθούσαν να κατοχυρωθούν ως σχολιαστές της πολιτικής επικαιρότητας και να διακωμωδήσουν τα πολυάριθμα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα όχι μόνο στην ελληνική επικράτεια αλλά και παγκοσμίως. Ο τρόπος λοιπόν αντικατοπτρισμού της πολιτικής επικαιρότητας μας αναγκάζει να επικεντρωθούμε στη γλώσσα και στο λόγο των σκίτσων ως αναλυτική κατηγορία. Η πολιτική γελοιογραφία μέσα από την παρούσα έρευνα αντιμετωπίζεται ως ιστορική πηγή με στόχο να αναλυθούν όψεις της πολιτικής της νεοελληνικής κοινωνίας μετά τον Εμφύλιο. Τα μεθοδολογικά και ερμηνευτικά εργαλεία για την ερμηνεία των σκίτσων αναζητούνται από την ιστορία των καλών τεχνών, των σπουδών του φύλου, την πολιτική ιστορία, την κοινωνιολογία της κοινής γνώμης, των μαζικών επικοινωνιών και των Visual Studies. Ταυτόχρονα η επεξεργασία των γελοιογραφιών πραγματοποιείται κάτω από δύο άξονες: α) την κωδικοποίηση των οπτικών μοτίβων, των μεταφορών και γενικότερα της γλώσσας της γελοιογραφίας και β) την σχέση των σκίτσων με άλλες ιστορικές πηγές αλλά και τον πολιτισμικό κώδικα της εποχής. Μέσα από την ανάλυση θα αναδειχθεί η ιδιαιτερότητα των σκίτσων ως ιστορική πηγή. Η πρωτοτυπία αυτής της εργασίας έγκειται στη διαπραγμάτευση του ελληνικού πολιτικού παρελθόντος, χρησιμοποιώντας τις γελοιογραφίες ως κύρια πηγή. Φιλοδοξία της είναι να αναλύσει την εδραίωση των γελοιογραφιών ως μορφή πολιτικού λόγου και να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τεκμήρια για την μελέτη και άλλων ιστορικών περιόδων. Εξάλλου οι γελοιογραφίες είναι ευρήματα γιατί μέσα από το βλέμμα των δημιουργών τους σκιαγραφούν γεγονότα και ιχνογραφούν τους πρωταγωνιστές τους. «Γιατί αν η ιστορία διδάσκει», τονίζει ο Δημήτρης Σαπρανίδης. «τότε η πιο διδακτική ιστορία είναι εκείνη που “γράφεται” με τις γελοιογραφίες, που δεν κρύβονται τα λάθη και τα ελαττώματα ενός λαού. Και η γελοιογραφία είναι ο καθρέφτης του» (Δημήτρης Σαπρανίδης (2006), σελ. 9).

 

DIMITRIS SAPRANIDIS-[[HISTORY OF GREEK CARTOON]].. THIS IS ONE OF THE FEW EXISTED [IN EUROPE]BOOKS ABOUT THE HISTORY OF CARTOON.[[GREEK POLITICAL CARTOON]].YOU CAN...